Phóng viên: Thưa Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm qua 4 năm triểu khai thực hiện Đề án theo Quyết định số 554/QĐ-TTg (giai đoạn 2009 - 2012), trong đó có Tiểu đề án 2 về tuyên truyền, phổ biến pháp luật cho đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) đã từng bước nâng cao nhận thức cho người dân vùng đồng bào các DTTS, vùng sâu, vùng xa. Ngày 09/4/2012, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 409/QĐ-TTg, giao UBDT tiếp tục thực hiện Tiểu đề án 2 giai đoạn 2013 - 2016. Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm có thể cho biết những nhiệm vụ trọng tâm mà UBDT sẽ tập trung chỉ đạo thực hiện trong Kế hoạch triển khai Đề án của giai đoạn này là gì?

Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Sơn Minh Thắng: Qua 4 năm (2009 - 2012) triển khai thực hiện Đề án theo Quyết định số 554/QĐ-TTg, trong đó Ủy ban Dân tộc (UBDT) tập trung đi sâu vào tuyên truyền, phổ biến pháp luật (TT,PBPL) cho đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) và người dân nông thôn, cũng như cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động làm công tác dân tộc (CTDT) ở các cấp được thực hiện ngày càng có nề nếp, đi vào chiều sâu, đa dạng, nhiều hình thức phù hợp với phong tục, tập quán của đồng bào dân tộc, đặc điểm vùng, miền và mang tính đặc thù của cơ quan làm CTDT. Qua đó, đã góp phần từng bước nâng cao nhận thức cho người dân vùng đồng bào các DTTS, vùng sâu, vùng xa, miền núi và cho cán bộ, công chức, viên chức, người lao động làm CTDT ở các cấp. Để phát huy thành quả đạt được, ngày 09/4/2012 Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 409/QĐ-TTg, tiếp tục thực hiện Quyết định số 554/QĐ-TTg kéo dài thêm 4 năm nữa (2013 - 2016). Để thực hiện thắng lợi các mục tiêu TT,PBPL cho đồng bào DTTS trong giai đoạn tới, ngày 30/5/2013, UBDT ban hành Kế hoạch thực hiện Đề án "TT,PBPL cho người dân nông thôn và đồng bào DTTS từ năm 2013-2016", trong đó, đưa ra các mục tiêu, chỉ tiêu cụ thể, với nhiều nhiệm vụ, giải pháp mà nhiệm vụ trọng tâm mang tính thiết thực, hiệu quả cao, UBDT cần tập trung, chủ động lãnh, chỉ đạo cũng như tăng cường phối hợp với các cấp Bộ, ngành TW, địa phương để triển khai thực hiện, đó là:

- Thứ nhất, tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của Ban Cán sự Đảng, Đảng ủy cơ quan, Lãnh đạo Ủy ban và sự phối hợp của các cấp, các ngành trong công tác phổ biến giáo dục pháp luật. Ưu tiên TT,PBPL cho đồng bào DTTS ở các huyện nghèo theo Nghị quyết 30a của Chính phủ.

- Thứ hai, đa dạng hóa các hình thức TT,PBPL, chú trọng phát huy các hình thức hiệu quả, phù hợp với đặc điểm kinh tế - xã hội, trình độ dân trí của đồng bào DTTS (như hình thức: Thi bằng sân khấu hóa, hội nghị tại thôn, bản, kết hợp với trợ giúp pháp lý tại địa phương).

- Thứ ba, để phát huy sức mạnh tổng hợp nguồn lực, ngoài kinh phí của Trung ương và địa phương gắn với việc xã hội hóa để đảm bảo kinh phí đầy đủ, kịp thời tổ chức thực hiện các hoạt động của Đề án theo đúng tiến độ kế hoạch đề ra. 

- Thứ tư, tăng cường sự phối hợp giữa các Bộ, ngành và Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thực hiện Đề án 554 của Thủ tướng Chính phủ trong chỉ đạo, hướng dẫn đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên pháp luật; kiện toàn đội ngũ cán bộ làm công tác dân tộc thực hiện công tác PBGDPL cho đồng bào DTTS theo hướng nâng cao tính chuyên nghiệp, tiến tới chuyên trách để có biện pháp, kỹ năng phổ biến pháp luật dễ hiểu, phù hợp với đối tượng là người DTTS.

- Thứ năm, tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và thực hiện vai trò quản lý nhà nước đối với các hoạt động phổ biến, pháp luật.

Phóng viên: Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm có thể cho biết kết quả bước đầu thực hiện Tiểu đề án 2 “TT,PBPL cho đồng bào DTTS” trong những tháng đầu năm và định hướng những tháng cuối năm 2013 của UBDT?

Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Sơn Minh Thắng: Thực hiện Quyết định số 409/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, UBDT đã ban hành Quyết định số 255/QĐ-UBDT ngày 30/5/2013 Phê duyệt kế hoạch thực hiện Tiểu Đề án 2 "TT,PBPL cho đồng bào DTTS" năm 2013. Theo đó, UBDT đã tổ chức TT,PBPL cho đồng bào DTTS tại một số địa phương như Thái Nguyên, Thanh Hóa, Quảng Nam, Đắk Nông, Trà Vinh, Bình Phước.

Bên cạnh đó, UBDT cũng tổ chức khảo sát xác định nhu cầu tìm hiểu pháp luật của đồng bào DTTS tại các địa phương trên để TT,PBPL cho đồng bào DTTS giai đoạn 2013 – 2016 sát với thực tiễn, đáp ứng nhu cầu của người dân.

Với quan điểm “TT,PBPL là một bộ phận của công tác giáo dục chính trị tư tưởng”, đồng thời nhằm nâng cao ý thức, trách nhiệm của cán bộ, công chức trong thi hành nhiệm vụ công vụ, góp phần nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của cán bộ và nhân dân. Một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong công tác TT,PBPL những tháng cuối năm 2013, đến giờ phút này UBDT đã triển khai thực hiện công tác TT,PBPL đạt và vượt Kế hoạch năm; đặc biệt năm nay, vào ngày 12/11/2013, UBDT sẽ tổ chức cuộc thi tìm hiểu pháp luật dành cho cán bộ, công chức, viên chức và người lao động của UBDT nhân Ngày Pháp luật Việt Nam (9/11), bằng hình thức sân khấu hóa.

Phóng viên: Trong giai đoạn 2009 - 2012, UBDT đã tiến hành nhiều hoạt động và sử dụng nhiều hình thức TT,PBPL rất đa dạng, phong phú, trong đó có hình thức sân khấu hóa được tổ chức từ địa phương đến cấp khu vực và toàn quốc, được truyền hình trực tiếp và đăng tải trên các phương tiện thông tin đại chúng. Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm đánh giá như thế nào về hình thức tuyên truyền này và trong giai đoạn 2013 - 2016, UBDT có tiếp tục sử dụng hình thức tuyên truyền này để đưa các văn bản luật đến với đồng bào các DTTS nữa không?

Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Sơn Minh Thắng: Trong giai đoạn 2009-2012, UBDT đã tổ chức TT,PBPL bằng nhiều hình thức cho đồng bào DTTS.

Với kinh nghiệm TT,PBPL cho đồng bào DTTS trong thời gian qua, UBDT nhận thấy: Việc TT,PBPL cho đồng bào DTTS cần được thể hiện bằng nhiều hình thức. Trong đó, hình thức sân khấu hóa là một trong những hình thức “mềm hóa” pháp luật nên sinh động, dễ hiểu, dễ nhớ, thể hiện được bản sắc văn hóa của các dân tộc thông qua các phần thi: chào hỏi, lý thuyết và tiểu phẩm.

Nội dung các văn bản pháp luật được truyền tải thông qua các bài hát, bài thơ, điệu múa... rất dí dỏm và độc đáo, ngôn ngữ thể hiện linh hoạt giữa tiếng phổ thông và tiếng dân tộc. Đặc biệt là phần thi tiểu phẩm, có nhiều tiểu phẩm hay được dàn dựng công phu và phản ánh được thực tế đời sống pháp luật hiện nay mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc, với nội dung và hình thức thể hiện phong phú, sáng tạo, đây cũng là dịp để các thí sinh đến từ các xã, huyện, tỉnh được tham gia sân chơi trí tuệ, được thể hiện khả năng cũng như giao lưu, học hỏi kinh nghiệm trong tuyên truyền chính sách pháp luật. Qua đó, họ cũng chính là những cộng tác viên, tuyên truyền viên xuất sắc, tích cực ở cộng đồng dân cư. Ngoài ra, hình thức này còn huy động tốt mọi nguồn lực và phát huy sức mạnh tổng hợp của toàn xã hội cùng tham gia vào công tác TT,PBPL cho đồng bào DTTS.

Chính vì vậy, hình thức sân khấu hóa là thế mạnh và cũng là mô hình điểm của UBDT được Ban Điều hành Đề án đánh giá cao trong các Hội thi khu vực và toàn quốc về TT,PBPL cho người dân nông thôn và đồng bào DTTS trong thời gian qua, hình thức này sẽ tiếp tục nhân rộng trong những năm tới./.

Phóng viên: Xin trân trọng cảm ơn Thứ trưởng, Phó chủ nhiệm đã dành thời gian trả lời phỏng vấn.