Bà Nguyễn Thị Tuyến - Chủ tịch Trung ương Hội Liên hiệp Phụ nữ (LHPN) Việt Nam chủ trì Hội nghị. Tham dự Hội nghị có đại diện Văn phòng Quốc hội; Bộ Dân tộc và Tôn giáo; các bộ, ngành, địa phương liên quan thực hiện Dự án.

Đạt được nhiều mục tiêu quan trọng

Báo cáo tại Hội nghị, bà Nguyễn Thị Minh Hương - Phó Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam cho biết: Trong giai đoạn 2021 - 2025, tổng nguồn lực cho Dự án 8 đạt 1.994,8 tỷ đồng, trong đó ngân sách Trung ương chiếm 1.962,4 tỷ đồng, ngân sách địa phương là 32,4 tỷ đồng. Tính đến tháng 3/2025, tổng kinh phí đã giải ngân là 1.258,3 tỷ đồng, đạt tỷ lệ 63,1%. Ngoài ra, Tiểu dự án 3 và Dự án 10 được phân bổ 9,56 tỷ đồng và đã giải ngân 5,5 tỷ đồng, tương đương 57,4%.

Sau 5 năm thực hiện, Dự án 8 cơ bản hoàn thành 4 nội dung trọng tâm: Tuyên truyền, vận động thay đổi “nếp nghĩ, cách làm” góp phần xóa bỏ các định kiến và khuôn mẫu giới, những tập tục văn hóa có hại và một số vấn đề xã hội cấp thiết cho phụ nữ và trẻ em; xây dựng và nhân rộng các mô hình thay đổi “nếp nghĩ, cách làm” nâng cao quyền năng kinh tế cho phụ nữ; thúc đẩy bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết của phụ nữ và trẻ em; bảo đảm tiếng nói và sự tham gia thực chất của phụ nữ và trẻ em trong các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội của cộng đồng; giám sát và phản biện; hỗ trợ phụ nữ tham gia lãnh đạo trong hệ thống chính trị; trang bị kiến thức kỹ năng thực hiện bình đẳng giới cho cán bộ trong hệ thống chính trị, già làng, trưởng bản và Người có uy tín trong cộng đồng.

Kết quả, đã có 8/9 chỉ tiêu cốt lõi của Dự án 8 đã đạt và vượt kế hoạch giai đoạn, trong đó 4/9 chỉ tiêu vượt cao so với kế hoạch, gồm: Tổ truyền thông cộng đồng (10.393/9.000, đạt 115,5%), Địa chỉ tin cậy (2.312/1000, đạt 231%) CLB “Thủ lĩnh của sự thay đổi” (2.026/1.800, đạt 113%), Nâng cao năng lực cho cán bộ nữ DTTS (4.164/2.000 cán bộ nữ, đạt 208%).

Bà Nguyễn Thị Tuyến, Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị.

Đặc biệt, trong giai đoạn, đã có hơn 7.000 bà mẹ tại 10 tỉnh có tỷ lệ sinh con tại nhà cao được thụ hưởng chế độ từ 4 gói hỗ trợ phụ nữ DTTS sinh đẻ an toàn; Trung ương Hội đã đề xuất bổ sung mới chính sách hỗ trợ đi lại cho bà mẹ và 1 người nhà chăm sóc khi đến khám thai tại cơ sở y tế đủ 4 lần trong suốt thai kỳ (theo khuyến cáo của ngành Y tế) và hỗ trợ bà mẹ gói vật tư chăm sóc khi sinh trong trường hợp sinh từ 2 bé trở lên trong 1 lần sinh, với mức thêm 300.000 đồng/bé (áp dụng tại 10 tỉnh có tỷ lệ sinh con tại nhà cao: Điện Biên, Lai Châu, Sơn La, Hà Giang, Nghệ An, Kon Tum, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Đắk Lắk, Gia Lai).

Các mô hình, hoạt động của Dự án 8 đã tác động tích cực, tạo sự chuyển biến về nhận thức, thay đổi “nếp nghĩ, cách làm” của người dân tại các xã, thôn đặc biệt khó khăn, góp phần cùng các địa phương giải quyết tốt một số vấn đề xã hội cấp thiết đối với phụ nữ, trẻ em và thúc đẩy bình đẳng giới tại vùng đồng bào DTTS và miền núi.

Tại Hội nghị, đại biểu đến từ các tỉnh, thành, địa bàn thực hiện Dự án 8 đã chia sẻ những kinh nghiệm triển khai Dự án, cũng như đóng góp những giải pháp nhằm duy trì bảo đảm tính bền vững của Dự án.

Các ý kiến đánh giá các mô hình, hoạt động của Dự án 8 đã tác động tích cực, tạo sự chuyển biến về nhận thức, thay đổi "nếp nghĩ, cách làm" của người dân tại các xã, thôn đặc biệt khó khăn, góp phần cùng các địa phương giải quyết tốt một số vấn đề xã hội cấp thiết đối với phụ nữ, trẻ em và thúc đẩy bình đẳng giới tại vùng đồng bào DTTS và miền núi.

Ông Hà Việt Quân, Chánh Văn phòng điều phối Trung ương Chương trình MTQG phát triển KT-XH vùng đồng bào DTTS&MN phát biểu tại Hội nghị

Các đại biểu tham dự Hội nghị

“Không để ai bị bỏ lại phía sau”

Để đạt được những mục tiêu cốt lõi, Dự án 8 đã có những cách tiếp cận đặc thù, công tác chỉ đạo, định hướng thực hiện Dự án 8 được thực hiện đồng bộ, thống nhất trong các cấp Hội từ Trung ương đến địa phương …

Phát biểu tại Hội nghị, ông Hà Việt Quân - Chánh Văn phòng Quốc gia về dân tộc và miền núi đã đánh giá cao những kết quả trong quá trình triển khai thực hiện Dự án 8 của Hội Phụ nữ các cấp. Trong giai đoạn 2021 - 2025, Trung ương Hội LHPN Việt Nam đã có sự chủ động xây dựng kế hoạch, ban hành các văn bản hướng dẫn và phân bổ vốn cho các địa phương triển khai hiệu quả Dự án. Tính đến nay các mục tiêu, chỉ tiêu của Dự án đã cơ bản hoàn thành.

Tuy nhiên cũng theo ông Hà Việt Quân, dù đã đạt được nhiều kết quả quan trọng, song việc triển khai Dự án vẫn còn nhiều khó khăn, vướng mắc do đây là chương trình mới, lần đầu tiên triển khai thực hiện, nên trong quá trình triển khai còn nhiều lúng túng. Hiện nay, Bộ Dân tộc và Tôn giáo đang xây dự thảo các dự án trong giai đoạn II của Chương trình. Các nội dung, tiểu dự án liên quan đến các vấn đề của Dự án 8 về thúc đẩy bình đẳng giới sẽ tiếp tục được duy trì, vì các nội dung về các vấn đề bình đẳng giới, phụ nữ và trẻ em vùng DTTS và miền núi liên quan hầu hết đến các mục tiêu, chỉ tiêu của Chương trình.

Ông Hà Việt Quân cũng đề nghị trong giai đoạn tới, Hội Phụ nữ các cấp cần tích cực, chủ động tham gia vào các dự án của Chương trình, góp phần quan trọng trong việc thúc đẩy bình đẳng giới, phù hợp với phụ nữ và trẻ em, các vấn đề liên quan đến giới, bình đẳng giới để đạt được các mục tiêu của Chương trình.

Ông Hà Việt Quân lưu ý, các cấp hội cần có sự phân cấp, phân quyền, phân trách nhiệm, phân tích trong quản lý triển khai thực hiện để xây dựng lộ trình để có sự điều chỉnh trong quá trình triển khai thực hiện trong giai đoạn tới. Đồng thời cần rà soát đánh giá bổ sung thêm những hạn chế để khắc phục trong giai đoạn tới.

Quang cảnh Hội nghị

Phát biểu kết luận Hội nghị, bà Nguyễn Thị Tuyến - Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam cho biết: Quá trình 5 năm thực hiện Dự án, cùng với sự quan tâm định hướng của cấp ủy, chính quyền địa phương và sự nỗ lực, cố gắng của các cấp Hội, sự phối hợp chặt chẽ của các ban, ngành, đã chỉ đạo triển khai thực hiện các nhiệm vụ của Dự án nghiêm túc, đồng bộ, thống nhất từ Trung ương đến địa phương.

Sau 5 năm thực hiện, Dự án đã cơ bản hoàn thành 4 nhóm nội dung: Tuyên truyền, vận động thay đổi “nếp nghĩ, cách làm” góp phần xóa bỏ các định kiến và khuôn mẫu giới; những tập tục văn hóa có hại và một số vấn đề xã hội cấp thiết cho phụ nữ và trẻ em; xây dựng và nhân rộng các mô hình thay đổi “nếp nghĩ, cách làm” nâng cao quyền năng kinh tế cho phụ nữ; thúc đẩy bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề cấp thiết của phụ nữ và trẻ em…

Đặc biệt, trong giai đoạn I, Trung ương Hội đã đề xuất bổ sung mới chính sách hỗ trợ đi lại cho bà mẹ và 1 người nhà chăm sóc khi đến khám thai tại cơ sở y tế đủ 4 lần trong suốt thai kỳ (theo khuyến cáo của ngành Y tế) và hỗ trợ bà mẹ gói vật tư chăm sóc khi sinh trong trường hợp sinh từ 2 bé trở lên trong 1 lần sinh, với mức thêm 300.000 đồng/bé và quy định tạo cơ chế cho địa phương bố trí ngân sách hỗ trợ duy trì 2 mô hình của Dự án gồm Tổ truyền thông và Câu lạc bộ “Thủ lĩnh của sự thay đổi” (tại Thông tư 55/2023/TT-BTC ngày 15/8/2023).

"Bên cạnh những kết quả đạt được, việc thực hiện Dự án còn tồn tại một số hạn chế, vướng mắc liên quan đến địa bàn, đối tượng, cơ chế quản lý, tổ chức thực hiện như trong Báo cáo đã nêu. Tôi trân trọng đề nghị các bộ, ngành liên quan và các địa phương quan tâm, nghiên cứu, điều chỉnh trong Chương trình giai đoạn 2026 - 2030; đồng thời, tiếp tục có nội dung, giải pháp thúc đẩy bình đẳng giới và hỗ trợ giải quyết những vấn đề xã hội cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em trong giai đoạn tiếp theo của Chương trình", Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam đề nghị.

Tại Hội nghị, Trung ương Hội LHPN Việt Nam đã biểu dương 20 tập thể và 10 cá nhân có thành tích tiêu biểu trong triển khai thực hiện Dự án

Cũng theo bà Tuyến, trong bối cảnh sắp xếp bộ máy toàn hệ thống chính trị, cùng với việc chuyển đổi số mạnh mẽ để chuẩn bị các điều kiện cần thiết, sẵn sàng bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, sẽ tạo ra những cơ hội, yêu cầu mới và những thách thức nhất định đối với Hội trong tham gia xây dựng và tổ chức thực hiện Chương trình giai đoạn 2026 - 2030.

“Trong giai đoạn tới, Hội LHPN Việt Nam sẽ tiếp tục phát huy vai trò đơn vị nòng cốt trong công tác tuyên truyền, vận động nâng cao nhận thức, thay đổi “nếp nghĩ, cách làm” của phụ nữ, trẻ em gái tại vùng đồng bào DTTS và miền núi; nghiên cứu, đề xuất các chính sách cụ thể, đặc thù thúc đẩy bình đẳng giới và hỗ trợ giải quyết những vấn đề xã hội cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em vùng đồng bào DTTS và miền núi trong Chương trình giai đoạn 2026 - 2030, góp phần hiện thực hóa mục tiêu “Không để ai bị bỏ lại phía sau” và thực hiện thành công mục tiêu Chiến lược quốc gia về bình đẳng giới giai đoạn 2021 - 2030”, bà Nguyễn Thị Tuyến khẳng định.

Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam đề xuất, trong thời gian tới, Chính phủ, Bộ Dân tộc và Tôn giáo, và các bộ, ngành liên quan tiếp tục xem xét phê duyệt các nội dung, giải pháp “Thực hiện bình đẳng giới và giải quyết những vấn đề xã hội cấp thiết đối với phụ nữ và trẻ em” trong Chương trình, góp phần thực hiện hiệu quả cam kết chính trị của Việt Nam trong thực hiện các Mục tiêu Phát triển Bền vững (SDGs), đặc biệt là mục tiêu số 5 về bình đẳng giới. Sớm ban hành cơ chế chỉ đạo, quản lý tổ chức thực hiện Chương trình phù hợp với tổ chức bộ máy mới trong hệ thống chính trị và đẩy mạnh chuyển đổi số trong công tác triển khai, theo dõi, giám sát, báo cáo tiến độ thực hiện Chương trình.