Cây thoát nghèo của đồng bào DTTS

Xã Măng Ri, là địa phương có diện tích trồng sâm lớn nhất huyện Tu Mơ Rông, nhờ cây sâm mà diện mạo nông thôn nơi đây đổi khác từng ngày, đồng bào DTTS nơi đây từng bước thoát nghèo, kinh tế phát triển.

Gia đình chị Hlạng  thuộc diện nghèo lâu năm của ở làng Pu Tá. Nhưng nhờ nhanh nhạy nắm bắt thị trường, học hỏi mô hình phát triển kinh tế, chị sớm chuyển đổi cây trồng từ các loại cây nông nghiệp sang trồng sâm, và trở thành người Xơ Đăng tiên phong trồng sâm ở lòng chảo Măng Ri sương mù này.

Chị Hlạng kể lại: Năm 2009, tôi chuyển dổi 1ha đất trồng cây nông nghiệp sang trồng sâm dây. Hợp khí hậu, thổ nhưỡng cây sâm phát triển tốt, tôi không chỉ thu hồi vốn mà còn nhanh chóng có lãi. Từ năm 2012, trung bình mỗi năm gia đình tôi thu trên 100 triệu đồng từ sâm dây. Thấy tôi trồng sâm hiệu quả, bà con trong làng học hỏi làm theo. Ai không biết cách, thì tôi hướng dẫn, biết gì chỉ đó. Đến nay, cả làng nhà nhà trồng sâm dây, tôi làm đầu mối đứng ra thu mua sâm đưa về miền xuôi giúp bà con. Nhờ thu nhập từ việc trồng sâm và thu mua gia đình tôi đã thoát nghèo và hiện là một trong những hộ có thu nhập khá trong làng.

Không chỉ trồng sâm trên đất nông nghiệp, nhiều hộ đồng bào dân tộc Xơ Đăng ít đất sản xuất, còn nhận chăm sóc sâm cho doanh nghiệp và thuê đất rừng để tự trồng sâm. Nhiều hộ gia đình nhờ vậy thoát nghèo, vươn lên làm giàu.

Ông Nguyễn Bá Thành, Chủ tịch UBND xã Măng Ri cho biết: Toàn xã Măng Ri có hơn 500 hộ, hơn 1830 khẩu. Hiện nay, toàn xã có 300 hộ liên kết với Công ty Cổ phần Sâm Ngọc Linh. Mỗi hộ sẽ được giao khoán chăm sóc, Công ty trả từ 3- 4 triệu/tháng. Đồng thời, hỗ trợ thêm 21 kí gạo, muối, bột ngọt, dầu ăn, cá khô… và hỗ trợ cây giống để trồng thêm. Ngoài ra, nhiều hộ dân trong xã mạnh dạn đầu tư chuyển đổi cây trồng trồng sâm dây và các loại dược liệu khác. Nhờ trồng sâm mà nhiều năm nay, tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn xã giảm nhanh, đời sống người dân được nâng cao.

Bà Nguyễn Thị Liên, Bí thư Huyện ủy Tu Mơ Rông cho biết: Ngoài những loài cây dược liệu sẵn có trong rừng, toàn huyện đã trồng được trên 644 ha cây dược liệu; trong đó 500 ha cây Sâm Ngọc Linh và 144 ha cây Đảng sâm. Đến nay, nhiều doanh nghiệp và hộ cá nhân trên địa bàn huyện trồng cây dược liệu như cây Sâm Ngọc Linh, cây Đảng sâm có thu nhập cao hơn trồng các loại cây khác. Đặc biệt, Công ty cổ phần Sâm Ngọc Linh Kon Tum không những bảo tồn gen giống Sâm Ngọc Linh, mà còn đã chế biến được các sản phẩm như: rượu sâm, trà sâm, sâm ngâm mật ong, dịch chiết sâm…qua đó làm phong phú thêm các mặt hàng từ Sâm Ngọc Linh…

Phát triển dược liệu thành cây trồng mũi nhọn

Huyện Kon Prông, là một trong những địa phương có diện tích cây dược liệu lớn của tỉnh Kon Tum. Đến nay, toàn huyện đã trồng mới được hơn 70 ha cây dược liệu các loại, phổ biến như: Đảng sâm, Đương quy, Nghệ đỏ, Đinh lăng, Ba kích tím, Hà thủ ô, Sa nhân... đang phát triển tốt.

Người dân nhận chăm sóc dược liệu cho doanh nghiệp trồng sâm

Cùng với việc phát triển diện tích các loại cây dược liệu, huyện Kon Plông còn chú trọng khai thác, bảo tồn các loại dược liệu sẵn có trong tự nhiên như: Chè dây, giảo cổ lam, cốt toái bổ, tiêu rừng, sơn tra, chuối rừng, ngũ vị tử, các loại nấm… Hiện nay, huyện đã thực hiện khoanh vùng, bảo tồn một số loại cây như: chuối rừng, sim rừng, sơn tra và đang triển khai khoanh vùng bảo tồn các loại cây như: Chè dây, cốt toái bổ, ngũ vị tử, lan kim tuyến…

Để liên kết sản xuất và bao tiêu sản phẩm, UBND huyện Kon Plông đã kêu gọi một số doanh nghiệp đến đầu tư trên địa bàn, liên kết một số doanh nghiệp sản xuất theo chuỗi và bao tiêu sản phẩm cho người dân. Hiện có một số sản phẩm đã được liên kết sản xuất và bao tiêu như: Cây đảng sâm, đương quy, đinh lăng, ba kích, sa nhân… 

Các doanh nghiệp ký kết sản xuất và bao tiêu sản phẩm dược liệu trồng và dược liệu khai thác ngoài tự nhiên với người dân như: Công ty Dược liệu Thái Hòa, Công ty TNHH MTV lâm nghiệp An Bình, Hợp tác xã Nông nghiệp Công Bằng Măng Đen,…

Ông Đặng Thanh Nam, Chủ tịch UBND huyện Kon Plông cho biết: Huyện tiếp tục chỉ đạo Nhân dân trên địa bàn chuyển đổi mạnh mẽ cơ cấu cây trồng; nâng cao diện tích trồng cây dược liệu theo cơ cấu từng tiểu vùng. Đồng thời kêu gọi, thu hút các doanh nghiệp đầu tư trồng thử nghiệm một số cây dược liệu để xem xét tính khả thi.

Được biết, hiện nay, huyện Kon Plông đang tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện và chuyển giao quy trình sản xuất một số loại dược liệu. Sau khi hoàn thiện, huyện sẽ chuyển giao cho các tổ hợp tác, hợp tác xã và doanh nghiệp có nhu cầu chế biến và đưa sản phẩm cung ứng rộng rãi ra thị trường trong và ngoài tỉnh. Một số doanh nghiệp cũng đã chế biến một số sản phẩm và đã có sản phẩm bán ra thị trường.

Ông Trần Văn Chương, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Kon Tum cho biết: Tỉnh đang đẩy mạnh công tác phát triển cây dược liệu trên địa bàn các huyện như Kon Prông, ĐăkGlei, Tu Mơ Rông, Sa Thầy, Đăk Tô… thành cây trồng mũi nhọn.

Không chỉ kêu gọi thu hút đầu tư của các doanh nghiệp, các huyện còn vận động nhân dân các dân tộc trên địa bàn tham gia trồng cây dược liệu. Trong đó, UBND tỉnh Kon Tum đã ban hành nhiều cơ chế ưu đãi cho các tổ chức, cá nhân thuê đất, cho vay ưu đãi, hỗ trợ giống, phân bón, hướng dẫn kỹ thuật trồng trọt, cơ chế quản lý bảo vệ rừng, bảo vệ vùng nguyên liệu… để yên tâm phát triển cây dược liệu.

Đến nay, UBND tỉnh đã giao đất, giao rừng, cho thuê rừng, cho thuê đất đối với 10 doanh nghiệp trong tỉnh để triển khai các dự án đầu tư, phát triển và chế biến dược liệu với trên 7.600 ha. Trong đó, các tổ chức, cá nhân trong tỉnh đã triển khai trồng được khoảng 500 ha cây Sâm Ngọc Linh chủ yếu tại 2 huyện: Tu Mơ Rông, Đăk Glei và gần 2.000 ha các loại cây dược liệu khác có giá trị kinh tế.