Song song với các chương trình dự án chăm lo đời sống vật chất, phát triển cơ sở hạ tầng vùng dân tộc thiểu số và miền núi (DTTS&MN), việc triển khai Quyết định 2472 và 1977 của Chính phủ về cấp phát báo đến vùng đồng bào và miền núi, vùng đặc biệt khó khăn giai đoạn 2012- 2015 đã đem lại hiệu quả tinh thần thiết thực; bồi dưỡng tư tưởng, nâng cao nhận thức của đồng bào, từ đó làm thay đổi tư duy trong công cuộc xóa đói, giảm nghèo, xây dựng nếp sống mới... 

Đồng thời, chính sách này cũng là công cụ để đồng bào hiểu biết về các chương trình, chính sách, dự án đã và đang được triển khai ở nơi mình sống, để cùng tham gia thực hiện. 

Đó là đánh giá của Ủy ban Dân tộc và đại biểu các bộ, ngành trong “Hội nghị Tổng kết thực hiện Quyết định 2472 và 1977”, diễn ra ngày 22/1, tại Hà Nội, do Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm UBDT Lê Sơn Hải chủ trì.

* Cầu nối thông tin, định hướng tư tưởng

Đánh giá về tầm quan trọng của báo chí thực hiện Quyết định 2472 và 1977, các đại biểu tham gia hội nghị đều khẳng định: Với ưu điểm và thế mạnh của báo chí, ngoài việc chuyển tải kịp thời thông tin đến đồng bào vùng DTTS&MN, vùng đặc biệt khó khăn; các báo, tạp chí còn là cẩm nang không thể thiếu giúp cho cán bộ, đảng viên, chiến sỹ lực lượng vũ trang và bộ đội biên phòng làm tài liệu tuyên truyền, vận động đồng bào thực hiện chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước. 

Thông tin được cung cấp bởi 24 báo, tạp chí tham gia chương trình này đa dạng về nhiều mặt, phổ biến kịp thời các chính sách của Đảng, Nhà nước đối với nhân dân nói chung và vùng đồng bào DTTS nói riêng; góp phần định hướng tư tưởng cho đồng bào DTTS dân trí còn thấp, dễ bị tác động bởi những thông tin sai lệch hoặc lôi kéo bởi các phần tử xấu; góp phần củng cố an ninh quốc phòng vùng dân tộc miền núi. 

Đồng thời, nhiều tin, bài, ảnh được đăng trên các ấn phẩm, tạp chí là bộ tài liệu hướng dẫn, tập huấn, phổ biến kỹ thuật, phát triển sản xuất, chăm sóc sức khỏe nhân dân; phản ảnh sinh động đời sống xã hội, văn hóa của đồng bào các dân tộc Việt Nam; kịp thời chuyển tải ý kiến, nguyện vọng của đồng bào lên chính quyền, thực sự là cầu nối thông tin hữu hiệu và vững chắc giữa người dân với các cấp chính quyền…

Hầu hết các báo, tạp chí thực hiện Quyết định này đều dành nhiều công sức, bố trí nhân lực, vật lực để thực hiện có hiệu quả, nâng cao chất lượng thông tin phục vụ các đối tượng thụ hưởng; dành thời lượng, chuyên trang, chuyên đề… riêng chuyên thông tin, hình ảnh về vùng đồng bào DTTS và miền núi, vùng đặc biệt khó khăn. 

Mỗi báo mang một sắc màu thông tin riêng, tạo thành một sức mạnh thông tin tổng hợp về mọi mặt. Riêng báo Tin Tức, TTXVN đã thực hiện tục 6 chuyên trang DTMN/tuần trên các số báo ra hàng ngày với nhiều chuyên mục thiết thực như Chính sách và đời sống, Kinh nghiệm làm ăn, Gương sáng soi chung… cung cấp cập nhật thông tin mọi mặt về vùng DTMN, đặc biệt là việc phổ biến chính sách, phản biện chính sách, được các đối tượng thụ hưởng đánh giá cao về hiệu quả thông tin… Báo Tin tức Cuối tuần và baotintuc.vn cũng đăng tải nhiều tin, bài, ảnh chất lượng về chủ đề thông tin này.

“Hiệu quả của việc tuyên truyền đến đồng bào DTTS&MN, vùng đặc biệt khó khăn đã rõ. Điều này thể hiện ở việc cấp phát báo đúng đối tượng thời gian đã giúp cán bộ xã và người dân tiếp cận, hiểu biết được kịp thời đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, tiếp thu nhiều mô hình sản xuất tiên tiến, bảo tồn bản sắc đặc trưng của từng dân tộc”, ông Hoàng Đức Hậu, Vụ trưởng Vụ Văn hóa dân tộc, Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch đánh giá.

Nhất trí cao với các ý kiến đánh giá về hiệu quả thông tin, tuyên truyền của các báo, tạp chí thực hiện theo quyết định 2472 và 1977 của Chính phủ, Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm UBDT Lê Sơn Hải một lần nữa khẳng định: “Báo chí đối với bà con DTTS&MN, vùng đặc biệt khó khăn vẫn là nhu cầu rất lớn, nhất là đối với các thôn, bản vùng lõm mà báo nói và báo hình, điện tử và phát thanh chưa thể đến được. Quyết định 2472 và 1977 thực sự là chính sách trụ cột chăm lo về đời sống tinh thần của đồng bào trong thời gian qua”.

Tuy nhiên, các ý kiến trong Hội nghị cũng đã nhìn nhận thẳng thắn về những tồn tại trong công tác thông tin tuyên truyền của các báo, tạp chí tham gia quyết định này. Đó là việc phản ánh dư luận, đấu tranh với tiêu cực, cái xấu của báo chí chưa mạnh mẽ; đặc biệt là trong việc phản biện chính sách đang triển khai ở vùng DTTS &MN, vùng đặc biệt khó khăn chưa nhiều, chưa thực sự sắc bén…

Mặt khác, để nâng cao hơn nữa hiệu quả của thông tin báo chí thực hiện quyết định của Thủ tướng Chính phủ, các đại biểu cũng cho rằng, cần đẩy mạnh công tác phát hành. 

* Rất cần tiếp tục cấp phát báo miễn phí cho đồng bào

Các ý kiến trong Hội nghị đều thống nhất cao và cho rằng, trước những hiệu quả về mặt tư tưởng, tinh thần và ý nghĩa thiết thực góp phần thay đổi đời sống xã hội, củng cố an ninh quốc phòng… đối với các vùng được thụ hưởng cấp phát báo miễn phí theo QĐ 2472 và 1977 thì việc tiếp tục cấp phát báo miễn phí đến đồng bào là hết sức cần thiết trong thời gian tới; trì hoãn thời gian nào thì bà con “thiếu thốn món ăn tinh thần bổ ích thời gian đó”.

Phó Tổng biên tập Báo Dân trí, ông Nguyễn Lương Phán cho rằng, cần có một chiến lược rõ ràng chứ không như hiện nay chính sách chỉ mang tính nhiệm kỳ, nếu tiếp tục thực hiện lại phải chờ duyệt giai đoạn tiếp theo. “Thông tin và người tiếp nhận thông tin mang tính liên tục, nhưng hiện nay các báo, tạp chí thực hiện Quyết định đều đã dừng phát hành, đồng nghĩa với việc vùng DTTS&MN bị gián đoạn về thông tin”, ông Phán nêu vấn đề. 

Chia sẻ vấn đề trên, Tổng biên tập báo Lao động Xã hội, ông Nguyễn Thanh Phong và lãnh đạo các báo, tạp chí kiến nghị, UBDT đề xuất gấp đến Chính phủ ban hành cơ chế để các báo, tạp chí tiếp tục cung cấp thông tin đến vùng DTTS&MN. 

Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm UBDT Lê Sơn Hải khẳng định, UBDT với trách nhiệm của mình đã, đang và sẽ làm hết sức có thể, cùng với các bộ, ngành liên quan đề xuất Chính phủ về việc tiếp tục ban hành chính sách cấp phát báo miễn phí đến vùng đồng bào DTTS và miền núi, vùng ĐBKK trong thời gian tới bởi đây là “một chính sách trụ cột chăm lo đời sống tinh thần không thể thiếu với bà con”, ông Hải một lần nữa nhấn mạnh.