Phát biểu khai mạc, Chủ tịch Hội đồng Dân tộc Y Thanh Hà Niê Kđăm cho biết, tại phiên họp lần này, các đại biểu thảo luận, cho ý kiến đối với Báo cáo kết quả công tác năm 2022 và Chương trình công tác năm 2023 của Hội đồng Dân tộc; thảo luận, thông qua Đề án đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Hội đồng Dân tộc để làm cơ sở cho việc tổ chức triển khai thực hiện trong thời gian tới; thảo luận, thống nhất Chương trình giám sát năm 2023 của Hội đồng Dân tộc; góp ý kiến, tham gia thẩm tra một số dự án Luật phục vụ Kỳ họp thứ Tư, Quốc hội khóa XV.

Chủ tịch Hội đồng Dân tộc nhấn mạnh, các nội dung triển khai tại phiên họp này hết sức quan trọng để phục vụ cho Kỳ họp thứ Tư sẽ khai mạc vào ngày 20/10 tới và định hướng nhiệm vụ công tác của Hội đồng Dân tộc trong thời gian tiếp theo. Do vậy, đề nghị các đại biểu tập trung thảo luận thẳng thắn, có trách nhiệm, bảo đảm chất lượng, hiệu quả và đi đúng trọng tâm, trọng điểm đối với các nội dung liên quan.

Phát biểu chỉ đạo, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn đánh giá cao sự chủ động, trách nhiệm trong hoạt động của Hội đồng Dân tộc. Mặc dù dịch COVID-19 ảnh hưởng nhiều trong giai đoạn đầu năm nhưng Hội đồng Dân tộc tiếp tục có nhiều nỗ lực, cố gắng hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao.

Thực hiện sự phân công của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Hội đồng Dân tộc đã tham gia thẩm tra các dự án luật, Pháp lệnh và Nghị quyết. Đây là các nội dung có tác động lớn đến vùng dân tộc thiểu số, miền núi, luật hóa các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước, góp phần đưa pháp luật vào đời sống của đồng bào; tổ chức thực hiện Nghị quyết định hướng nội dung giám sát của Hội đồng Dân tộc khóa XV; cử đại diện tham gia các hoạt động của các Đoàn giám sát tối cao của Quốc hội, Đoàn giám sát của Ủy ban Thường vụ Quốc hội; tham gia xây dựng các báo cáo kết quả giám sát, làm việc tại một số địa phương.

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội cũng đánh giá cao tinh thần làm việc, sự phối hợp chặt chẽ giữa Hội đồng Dân tộc, Ủy ban Dân tộc, nhất là việc triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu Quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030.

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn phát biểu. Ảnh: An Đăng/TTXVN

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội đề nghị các đại biểu tham dự Phiên họp tiếp tục bám sát việc thực hiện nhiệm vụ được giao của Hội đồng Dân tộc trong Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng đoàn Quốc hội đã ban hành; quán triệt thực hiện nội dung phát biểu quan trọng của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng tại Hội nghị toàn quốc phổ biến, quán triệt những nội dung cơ bản của Nghị quyết số 11-NQ/TW, ngày 10/2/2022 của Bộ Chính trị khóa XIII về phương hướng phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh ở vùng trung du và miền núi Bắc Bộ đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; mới đây là Hội nghị quán triệt thực hiện Nghị quyết số 23/NQ-TW ngày 6/10/2022 của Bộ Chính trị về phương hướng phát triển kinh tế - xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Tây Nguyên đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045; tạo sự thống nhất cao về nhận thức, hành động của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân cũng như trong vùng, sớm đưa Nghị quyết quan trọng này vào cuộc sống, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội đề nghị, các đại biểu tập trung thảo luận làm rõ kết quả thực hiện nhiệm vụ công tác của Hội đồng Dân tộc trong năm 2022, xác định rõ những tồn tại, hạn chế, nguyên nhân của những tồn tại, hạn chế. Đặc biệt là đánh giá rõ khó khăn, thách thức; xác định các nhiệm vụ trọng tâm năm 2023, đảm bảo chất lượng, hiệu quả, có trọng tâm, trọng điểm và bám sát các Chương trình, Kế hoạch trọng tâm của Quốc hội, Đảng đoàn, Ủy ban Thường vụ Quốc hội phân công, giao trách nhiệm cho Hội đồng Dân tộc trong năm 2023.

Việc xây dựng Đề án đổi mới, nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Hội đồng Dân tộc là một trong những yếu tố cấu thành quan trọng để thực hiện nhiệm vụ này. Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội đề nghị các đại biểu thảo luận kỹ trước khi thông qua Đề án tại Phiên họp này, bảo đảm Đề án bám sát chủ trương, đường lối trong văn kiện của Đảng. Nội dung, phương thức đổi mới phải tuân thủ các quy định của Hiến pháp, pháp luật; nhiệm vụ, giải pháp thực chất, hiệu quả và bảo đảm tính khả thi khi tổ chức triển khai thực hiện.

Về Chương trình giám sát năm 2023 của Hội đồng Dân tộc, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội lưu ý, cần bám sát và có sự ưu tiên tập trung cao nhất cho nhiệm vụ giám sát chuyên đề “Việc triển khai thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về các Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025, giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 - 2025, phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030” theo các Nghị quyết của Quốc hội, bảo đảm tiến độ, chất lượng. Các nội dung giám sát, khảo sát khác cần được thảo luận, điều chỉnh cho phù hợp với kế hoạch giám sát tối cao của Quốc hội.

Về vấn đề tham gia thẩm tra các dự án luật phục vụ Kỳ họp thứ Tư, theo dự kiến Quốc hội sẽ cho ý kiến đối với các dự án Luật Đất đai (sửa đổi), dự án Luật Giá (sửa đổi) và dự án Luật Hợp tác xã (sửa đổi). Đây là các dự Luật có nhiều ảnh hưởng đến đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội đề nghị đại biểu tập trung thảo luận, thẩm tra việc bảo đảm chính sách dân tộc trong các dự án luật; xác định vấn đề liên quan đến chính sách dân tộc; bảo đảm các nguyên tắc cơ bản về bình đẳng dân tộc và tạo điều kiện để các dân tộc thiểu số phát huy nội lực, nâng cao đời sống.

Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn nêu rõ, ngày 11/10 vừa qua, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã có ý kiến về vấn đề này. Do đó, Hội đồng Dân tộc cần đồng hành với Ủy ban Dân tộc và giám sát việc thực hiện, kịp thời phát hiện những khó khăn, bất cập về cơ chế, chính sách… đề xuất, kiến nghị với cơ quan có thẩm quyền điều chỉnh cho phù hợp, tạo hành lang pháp lý thuận lợi để tổ chức thực hiện có hiệu quả.

Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi hiện đang triển khai rất chậm so với yêu cầu, nhiệm vụ, cả ở Trung ương, cấp tỉnh, cấp huyện; phân bổ giải ngân vốn đầu tư còn rất thấp. 

Nêu rõ vấn đề này, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội đề nghị, cần làm rõ nguyên nhân chủ quan, khách quan, rút kinh nghiệm từ 2 chương trình mục tiêu quốc gia đã thực hiện, tăng cường cơ chế điều phối, đẩy mạnh truyền thông, tăng tốc thực hiện. Đồng thời lưu ý rà soát kỹ cơ chế điều phối của Chương trình; việc lồng ghép trong 3 chương trình mục tiêu quốc gia; rà soát tính đồng bộ, liên thông, tính khả thi của các văn bản đã ban hành của Chương trình; tiến độ giải ngân phải gắn liền với chất lượng, hiệu quả; tiêu chí phân bổ, lựa chọn địa bàn, tránh dàn trải địa bàn, nguồn lực và khả năng giám sát; tính khả thi của các địa phương trong thực hiện vốn đối ứng.

Nhấn mạnh các nội dung Hội đồng Dân tộc thảo luận tại Phiên họp toàn thể lần này là rất quan trọng, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội đề nghị các các đại biểu tổ chức thảo luận kỹ lưỡng, chất lượng. Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội mong muốn và tin tưởng, các thành viên Hội đồng Dân tộc tiếp tục nêu cao tinh thần đoàn kết, gắn bó, tiếp tục đổi mới, sáng tạo, huy động sức mạnh tập thể và sự tham gia của đội ngũ chuyên gia, Đoàn đại biểu Quốc hội các tỉnh, thành phố nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động trong bối cảnh mới; chuẩn bị từ sớm, từ xa cho các nội dung hoạt động của Hội đồng Dân tộc.

Tại phiên họp, nhân kỷ niệm Ngày Phụ nữ Việt Nam, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn thân thiết gửi tới các nữ đại biểu lời chúc mừng tốt đẹp nhất; chúc các nữ đại biểu luôn trẻ đẹp, vui tươi, hạnh phúc.