Có thể thấy, việc nghiên cứu làm rõ vai trò của đội ngũ cán bộ cơ sở dân tộc thiểu số trong quân đội là cơ sở lý luận quan trọng để xác định những chủ trương, chính sách đúng đắn, phù hợp trong đào tạo, bồi dưỡng và sử dụng đội ngũ cán bộ cơ sở dân tộc thiểu số trong quân đội, đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới. Mặt khác, chỉ có trên cơ sở nhận thức đầy đủ vai trò của đội ngũ cán bộ cơ sở dân tộc thiểu số trong quân đội hiện nay mới phát huy tốt vai trò, chức trách, nhiệm vụ của đội ngũ cán bộ cơ sở dân tộc thiểu số trong quá trình xây dựng đơn vị và tham gia vào các hoạt động khác ở địa phương cơ sở, nơi các đơn vị quân đội đóng quân và hoạt động. Vai trò của đội ngũ cán bộ cơ sở dân tộc thiểu số trong quân đội hiện nay được thể hiện trên những nội dung chủ yếu sau đây:

Một là, đội ngũ cán bộ cơ sở dân tộc thiểu số trong quân đội có vai trò quan trọng trong xây dựng đơn vị cơ sở, tổ chức thực hiện nhiệm vụ theo chức trách, nhiệm vụ ở đơn vị cơ sở, bảo đảm cho đơn vị cơ sở hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.

Thực tiễn quân đội đã khẳng định vấn đề cần thiết phải xây dựng đơn vị cơ sở vững mạnh toàn diện, bảo đảm cho các đơn vị cơ sở luôn hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao, thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ đội quân chiến đấu, đội quân công tác và đội quân lao động sản xuất của đơn vị cơ sở, nhất là những đơn vị cơ sở hoạt động trên các địa bàn quan trọng, biên giới, hải đảo, vùng sâu, vùng xa, ở những địa bàn, ở các vùng dân tộc thiểu số, nơi có những đặc điểm, điều kiện khó khăn về địa bàn, dân cư, về tình hình kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh.

Để xây dựng đơn vị cơ sở vững mạnh toàn diện phải xác định rõ mục đích, chủ thể, lực lượng, nội dung, hình thức, biện pháp xây dựng đơn vị cơ sở vững mạnh toàn diện, trong đó đội ngũ cán bộ cơ sở dân tộc thiểu số trong quân đội là một trong những chủ thể quan trọng trong xây dựng đơn vị cơ sở vững mạnh toàn diện; trực tiếp xác định các chủ trương, nội dung, biện pháp xây dựng đơn vị cơ sở, thông qua việc đề ra các nghị quyết, chỉ thị, kế hoạch xây dựng đơn vị trên cơ sở quán triệt các nghị quyết, chỉ thị, mệnh lệnh của cấp trên; đồng thời tổ chức triển khai thực hiện các nghị quyết, chỉ thị, kế hoạch, đưa các nghị quyết, chỉ thị vào cuộc sống, vào hoạt động xây dựng, huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, chiến đấu và thực hiện các nhiệm vụ khác ở đơn vị cơ sở.

Đội ngũ cán bộ cơ sở dân tộc thiểu số trong quân đội bao gồm đội ngũ cán bộ lãnh đạo, chỉ huy, quản lý, chuyên môn, nghiệp vụ; các cán bộ chính trị, quân sự, hậu cần, kỹ thuật. Tùy theo mỗi loại cán bộ mà có chức trách, nhiệm vụ khác nhau trong xây dựng đơn vị cơ sở. Để xây dựng đơn vị cơ sở vững mạnh toàn diện và hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao, thực hiện tốt chức năng, nhiệm vụ đội quân chiến đấu, đội quân công tác và đội quân lao động sản xuất của đơn vị cơ sở, đòi hỏi đội ngũ ngũ cán bộ cơ sở dân tộc thiểu số trong quân đội, trên cơ sở chức trách, nhiệm vụ được giao, phải đề cao trách nhiệm chính trị, không ngừng học tập, tu dưỡng, rèn luyện nâng cao phẩm chất, trình độ, năng lực, phương pháp, tác phong công tác để tổ chức lãnh đạo, chỉ huy, quản lý đơn vị cơ sở hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao. Phải tăng cường đoàn kết, phối hợp, kết hợp chặt chẽ với nhau trong thực hiện chức trách, nhiệm vụ tổ chức xây dựng đơn vị cơ sở, đồng thời, phải thường xuyên tranh thủ sự lãnh đạo, chỉ đạo của cấp trên và tổ chức phối hợp, kết hợp với đội ngũ cán bộ cơ sở địa phương để thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao ở đơn vị cơ sở.

Hai là, đội ngũ cán bộ cơ sở dân tộc thiểu số trong quân đội có vai trò quan trọng đối với việc tham gia giải quyết các vấn đề dân tộc và thực hiện chính sách dân tộc ở nước ta.

Thực tiễn cho thấy địa bàn miền núi, nơi đội ngũ cán bộ cơ sở dân tộc thiểu số trong quân đội hoạt động có rất nhiều đồng bào các dân tộc thiểu số sinh sống; đồng thời, ở đó cũng là nơi diễn ra các vấn đề liên quan đến dân tộc thiểu số và là nơi tổ chức, quán triệt và triển khai thực hiện các đường lối, chủ trương, chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước ta. Vì vậy, tham gia giải quyết các vấn đề dân tộc và thực hiện chính sách dân tộc ở vùng dân tộc thiểu số nước ta là một trong những nhiệm vụ thể hiện vai trò của đội ngũ cán bộ cơ sở dân tộc thiểu số trong quân đội hiện nay.

Do đặc điểm về địa hình, dân cư, điều kiện kinh tế, văn hóa, xã hội, phong tục, tập quán, do những điều kiện khách quan và chủ quan nên các vấn đề dân tộc và việc thực hiện chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước ta ở vùng miền núi, nơi có nhiều đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống có vai trò rất quan trọng trong việc góp phần phát triển kinh tế, ổn định chính trị - xã hội, tăng cường quốc phòng, an ninh. Vì vậy, đội ngũ cán bộ cơ sở dân tộc thiểu số trong quân đội phải là một trong những lực lượng có vai trò quan trọng trong tham gia giải quyết các vấn đề dân tộc và thực hiện chính sách dân tộc ở vùng dân tộc thiểu số nước ta hiện nay, góp phần thực hiện thắng lợi các chính sách dân tộc của Đảng và Nhà nước trong tình hình mới.

Để thực hiện tốt vai trò quan trọng trong tham gia giải quyết các vấn đề dân tộc và thực hiện chính sách dân tộc ở vùng dân tộc thiếu số nước ta hiện nay, đội ngũ cán bộ cơ sở dân tộc thiểu số trong quân đội phải đi sâu nghiên cứu, nắm vững đặc điểm, tình hình mọi mặt ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, nhất là những vấn đề liên quan đến dân tộc và các chính sách dân tộc, trên cơ sở đó, xác định rõ mục đích, yêu cầu, nội dung, hình thức, biện pháp, tổ chức lực lượng tham gia giải quyết các vấn đề dân tộc và thực hiện chính sách dân tộc ở vùng dân tộc thiểu số nước ta với chất lượng và hiệu quả cao.

Đi đôi với việc thực hiện tốt chức trách, nhiệm vụ của mình trong tham gia giải quyết các vấn đề dân tộc và thực hiện chính sách dân tộc ở vùng dân tộc thiểu số nước ta hiện nay, đội ngũ cán bộ cơ sở dân tộc thiểu số trong quân đội phải quan tâm đến việc hướng dẫn đội ngũ cán bộ trong hệ thống chính trị ở địa phương và tổ chức phối hợp, kết hợp chặt chẽ với đội ngũ cán bộ trong hệ thống chính trị ở địa phương trong giải quyết các vấn đề dân tộc và thực hiện chính sách dân tộc ở vùng dân tộc thiểu số nước ta trong tình hình mới.

Ba là, đội ngũ cán bộ cơ sở dân tộc thiểu số trong quân đội có vai trò quan trọng trong việc đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ công tác quân sự, quốc phòng địa phương, nhất là ở cơ sở, địa bàn miền núi, biên giới, vùng sâu, vùng xa.

Trước những yêu cầu, nội dung mới của nhiệm vụ bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa trong thời kỳ mới theo tinh thần Nghị quyết Đại hội XII, những yêu cầu, nội dung mới của công tác quân sự, quốc phòng địa phương đang và sẽ được đặt ra ở vùng biên giới, biển, đảo, đội ngũ cán bộ cơ sở dân tộc thiểu số trong quân đội càng có vai trò quan trọng hơn trong việc đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ công tác quân sự, quốc phòng địa phương, nhất là ở cơ sở, địa bàn miền núi, biên giới, vùng sâu, vùng xa.

Vai trò của đội ngũ cán bộ cơ sở dân tộc thiểu số trong quân đội trong việc đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ công tác quân sự, quốc phòng địa phương, nhất là ở cơ sở, địa bàn miền núi, biên giới, vùng sâu, vùng xa thể hiện ở chỗ đội ngũ cán bộ cơ sở dân tộc thiểu số trong quân đội không chỉ làm tốt vai trò, chức trách, nhiệm vụ của mình mà còn phải tham mưu, giúp đỡ, hướng dẫn đội ngũ cán bộ cơ sở trong hệ thống chính trị ở địa phương và nhân dân, nơi đơn vị hoạt động, thực hiện tốt nhiệm vụ quân sự, quốc phòng.

Để thực hiện tốt vai trò, chức trách, nhiệm vụ tham mưu, giúp đỡ, hướng dẫn đội ngũ cán bộ trong hệ thống chính trị ở địa phương và nhân dân, nơi đơn vị hoạt động thực hiện tốt nhiệm vụ quân sự, quốc phòng, đội ngũ cán bộ cơ sở dân tộc thiểu số trong quân đội phải thường xuyên nghiên cứu, quán triệt, nắm vững đặc điểm, tình hình mọi mặt của địa phương, nhất là nắm vững những yếu tố tác động đến việc thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng ở địa phương; nắm vững yêu cầu, nhiệm vụ quân sự, quốc phòng của địa phương trong mỗi thời kỳ cụ thể để xác định đúng mục đích, yêu cầu, nội dung, hình thức, biện pháp và tổ chức lực lượng tham gia thực hiện và tham mưu, giúp đỡ, hướng dẫn đội ngũ cán bộ trong hệ thống chính trị ở địa phương và nhân dân thực hiện tốt nhiệm vụ quân sự, quốc phòng.

Bốn là, đội ngũ cán bộ cơ sở dân tộc thiểu số trong quân đội có vai trò quan trọng trong góp phần thực hiện có hiệu quả công tác vận động quần chúng ở cơ sở, nhất là ở địa bàn miền núi, biên giới, vùng sâu, vùng xa.

Do đặc điểm, tình hình địa bàn, dân cư, đặc điểm, tình hình kinh tế, văn hóa, xã hội, yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng và phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh trên các vùng miền núi, biên giới, vùng sâu, vùng xa…, nên công tác vận động quần chúng thực hiện thắng lợi mọi đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước là một trong những nội dung hoạt động của các tổ chức, các lực lượng trong hệ thống chính trị ở địa phương. Theo đó, đội ngũ cán bộ cơ sở dân tộc thiểu số trong quân đội cũng là một trong những lực lượng có vai trò quan trọng trong góp phần thực hiện có hiệu quả công tác vận động quần chúng ở cơ sở.

Để thực hiện tốt vai trò quan trọng trong góp phần thực hiện có hiệu quả công tác vận động quần chúng ở cơ sở, đội ngũ cán bộ cơ sở dân tộc thiểu số trong quân đội phải đi sâu nghiên cứu, nắm vững đặc điểm, tình hình mọi mặt ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số liên quan đến công tác dân vận để xác định cụ thể về mục đích, yêu cầu, lựa chọn nội dung, đổi mới hình thức, biện pháp, tổ chức lực lượng tham gia thực hiện công tác vận động quần chúng; cần phát huy tốt vai trò đội quân công tác của quân đội trong tuyên truyền, giáo dục, vận động quần chúng nhân dân thực hiện có hiệu quả công tác vận động quần chúng ở cơ sở.

Năm là, đội ngũ cán bộ cơ sở dân tộc thiểu số trong quân đội có vai trò quan trọng là nguồn bổ sung cho đội ngũ cán bộ các cấp trong quân đội và đội ngũ cán bộ các cấp, các ngành trong hệ thống chính trị ở các tỉnh miền núi, biên giới.

Là những người sinh ra, lớn lên và từ các địa phương cơ sở, được đào tạo, bồi dưỡng, rèn luyện để bổ sung vào đội ngũ cán bộ của quân đội, đội ngũ cán bộ cơ sở dân tộc thiểu số trong quân đội còn có vai trò quan trọng là nguồn bổ sung cho đội ngũ cán bộ các cấp trong quân đội và đội ngũ cán bộ các cấp, các ngành trong hệ thống chính trị ở các tỉnh miền núi, biên giới.

Yêu cầu, nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, yêu cầu, nhiệm vụ xây dựng nền quốc phòng toàn dân, xây dựng lực lượng vũ trang nhân dân, nhất là ở địa phương cơ sở đặt ra yêu cầu ngày càng cao trong xây dựng, đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ nói chung, đội ngũ cán bộ dân tộc thiểu số nói riêng. Theo đó, việc đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ cơ sở dân tộc thiểu số trong quân đội sẽ phải hướng đến thực hiện ngày càng tốt hơn yêu cầu bổ sung cho đội ngũ cán bộ các cấp trong quân đội và đội ngũ cán bộ các cấp, các ngành trong hệ thống chính trị ở các tỉnh miền núi, biên giới.

Đặc điểm, tình hình, yêu cầu, nhiệm vụ ở các vùng miền núi, đòi hỏi đội ngũ cán bộ cơ sở dân tộc thiểu số trong quân đội, ngoài những yêu cầu về phẩm chất, năng lực, phương pháp, tác phong công tác của đội ngũ cán bộ nói chung, còn phải có những yêu cầu nhất định về phẩm chất, năng lực, phương pháp, tác phong công tác, đáp ứng yêu cầu trong quá trình tổ chức hoạt động xây dựng và phát triển ở các vùng biên giới, đảm bảo cho các vùng biên giới có kinh tế ngày càng phát triển, chính trị - xã hội luôn ổn định, đời sống văn hóa ngày càng nâng cao, quốc phòng, an ninh ngày càng vững mạnh, quan hệ đối ngoại ngày càng phát triển.

Để đội ngũ cán bộ cơ sở dân tộc thiểu số trong quân đội luôn luôn là lực lượng quan trọng bổ sung cho đội ngũ cán bộ các cấp trong quân đội, bổ sung vào đội ngũ cán bộ các ban, ngành trong hệ thống chính trị của địa phương, đòi hỏi trong quá trình đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ cơ sở dân tộc thiểu số trong quân đội phải quan tâm đến việc đào tạo, bồi dưỡng toàn diện về phẩm chất, năng lực, phương pháp, tác phong công tác, phải học để biết tiếng dân tộc thiểu số, am hiểu đời sống, phong tục, tập quán của các dân tộc thiểu số. Đi đôi với đào tạo trong các nhà trường, phải hết sức quan tâm đến bồi dưỡng trong thực tiễn ở các đơn vị, địa phương, kết hợp với tự đào tạo, tự bồi dưỡng của chính đội ngũ cán bộ cơ sở dân tộc thiểu số trong quân đội đáp ứng yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới./.