Tham dự Hội thảo có đại diện Hội đồng Dân tộc, Ủy ban Văn hóa thanh - thiếu niên và nhi đồng của Quốc hội; đại diện một số Bộ, ngành liên quan; lãnh đạo, chuyên viên các Vụ, đơn vị thuộc UBDT; đại diện một số đối tác phát triển, tổ chức phi Chính phủ và các chuyên gia về nhân học; đại diện Ban Dân tộc cùng một số người dân đại diện cho cộng đồng DTTS của một số tỉnh miền núi phía Bắc.

Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Sơn Phước Hoan phát biểu tại Hội thảo

Phát biểu tại Hội thảo, Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Sơn Phước Hoan cho biết: Công tác giảm nghèo đối với vùng đồng bào DTTS, miền núi đã đạt được nhiều thành tựu được ghi nhận không chỉ trong phạm vi quốc gia mà còn được đánh giá cao bởi cộng đồng quốc tế. Kết quả nổi bật nhất trong lĩnh vực công tác dân tộc có thể kể đến việc phối hợp rà soát, ban hành nhiều chính sách giảm nghèo, phát triển mới có tầm chiến lược và đã tổ chức thực hiện đạt nhiều kết quả thiết thực... Bên cạnh những kết quả đã đạt được, cũng còn nhiều khó khăn, thách thức của ngành công tác dân tộc do xuất phát điểm thấp của các vùng DTTS và miền núi thường bị thiên tai; tỷ lệ hộ nghèo DTTS còn rất cao; chất lượng giáo dục, y tế, đào tạo nghề và nguồn nhân lực còn nhiều hạn chế...

Thứ trưởng, Phó Chủ nhiệm Sơn Phước Hoan hy vọng qua Hội thảo này, UBDT mong muốn tham vấn các chuyên gia, nhà khoa học và các tổ chức phát triển trong nước và quốc tế về các chủ đề chính và để làm rõ trong Khung đánh giá chương trình, chính sách phát triển vùng DTTS theo lăng kính cộng đồng.

Phát biểu tại Hội thảo bà Susan Vize, Quyền trưởng Đại diện UNESCO Hà Nội nhấn mạnh: Hội thảo sẽ đem lại những kinh nghiệm thực tế cách thức lồng ghép văn hóa vào trong chương trình phát triển, những mô hình được chia sẻ tại Hội thảo sẽ chỉ ra những nguyên tắc và kinh nghiệm, phản ánh được các yếu tố văn hóa cũng như tận dụng nguồn lực văn hóa trong chương trình phát triển; Hội thảo là cơ hội để cùng thảo luận về cách thức xây dựng khung đánh giá, là công cụ quan trọng để UBDT đảm bảo các chương trình và chính sách liên quan đến các nhóm DTTS phản ánh được đầy đủ tâm tư, nguyện vọng của mình.

Bà Susan Vize phát biểu tại Hội thảo

Bà Susan Vize hy vọng Hội thảo sẽ đem lại những hiểu biết sâu hơn về cách thức cụ thể hóa cách tiếp cận lấy con người làm trung tâm trong phát triển, đặc biệt là trong bối cảnh phát triển DTTS; là bước khởi đầu cho quá trình xây dựng Khung thẩm định chính sách của UBDT.

Tại Hội thảo, các đại biểu đã được nghe PGS.TS Nguyễn Văn Chính giới thiệu về ứng dụng phương pháp tiếp cận nhân học phù hợp văn hóa trong phát triển gồm các nội dung chính: Những nguyên tắc căn bản trong tiếp cận nhân học; khái niệm phù hợp văn hóa; tiếp cận phù hợp văn hóa; tận dụng nguồn lực văn hóa địa phương cho mục tiêu phát triển... điểm cốt lõi của cách tiếp cận nhân học là xây dựng tinh thần cộng đồng và tính chủ động của người dân; mọi chương trình và mục tiêu phát triển, từ sinh kế đến giáo dục, đều lấy cộng đồng làm chủ thể và là trung tâm của quá trình phát triển.

Hội thảo cũng được nghe đại diện của các tổ chức ILO, ActionAid, ISEE và UNESCO chia sẻ về các nội dung: Thúc đẩy áp dụng tri thức địa phương trong phát triển văn hóa sinh kế và trao quyền cho phụ nữ; trao quyền và lồng ghép văn hóa trong phát triển cộng đồng; tăng cường tính chủ thể của cộng đồng thông qua cách tiếp cận nghiên cứu cùng cộng đồng; Lăng kính Đa dạng Văn hóa – công cụ để phân tích đánh giá chính sách.

Anh Giàng A Của, dân tộc Mông phát biểu tại Hội thảo

Thảo luận tại Hội thảo, các đại biểu đã tham gia đóng góp ý kiến đối với một số nội dung như: xây dựng chính sách hỗ trợ công tác nâng cao nhận thức của đồng bào; giữ gìn bản sắc văn hóa của từng dân tộc, loại bỏ các hủ tục lạc hậu; cần có định hướng cụ thể để xây dựng kế hoạch tiếp cận, tham khảo đối tượng để dựa trên cơ sở đó xây dựng khung chính sách phù hợp với điều kiện từng địa phương; bảo tồn các làng nghề, phục dựng các lễ hội truyền thống...

Qua Hội thảo, UBDT sẽ tổng hợp, tiếp thu ý kiến đóng góp của các đại biểu làm cơ sở cho quá trình xây dựng Khung thẩm định chính sách của UBDT trong thời gian tới.

UBDT được Thủ tướng Chính phủ giao nhiệm vụ làm cơ quan thẩm định các chương trình phát triển kinh tế - xã hội liên quan tới đồng bào DTTS, đảm bảo sự can thiệp phát triển phù hợp với điều kiện và văn hóa của cộng đồng DTTS. Trong năm 2015, UNESCO và UBDT đã có sự phối hợp chặt chẽ để ứng dụng cách tiếp cận phù hợp văn hóa - nhân học vào các chương trình, chính sách phát triển. Cách tiếp cận phù hợp văn hóa trong phát triển này đòi hỏi lấy cộng đồng làm trung tâm trong suốt quá trình xây dựng, thực hiện và đánh giá chính sách, đảm bảo các chương trình cũng như các chính sách phát triển phải xuất phát từ góc nhìn của cộng đồng, phù hợp với bối cảnh địa phương và sử dụng tối đa các nguồn lực địa phương. Sau một thời gian cùng phối hợp tiến hành thu thập và tổng hợp các sáng kiến từ các tổ chức phát triển, qua đó xác định các nguyên tắc và bài học từ thực tiễn triển khai các can thiệp phát triển phù hợp với văn hóa và bối cảnh địa phương. Với mục tiêu kết hợp kết quả nghiên cứu bước đầu cùng với Khung phân tích lăng kính đa dạng văn hóa của UNESCO có thể làm cơ sở ban đầu cho việc xây dựng Khung phân tích, đánh giá chương trình chính sách phá triển đối với vùng DTTS.