Tham dự Hội thảo có đại diện Đại sứ quán Ai Len tại Việt Nam; các tổ chức quốc tế; lãnh đạo, chuyên viên Ban Dân tộc tỉnh Hòa Bình; đại diện các sở, ngành của tỉnh; các huyện, xã thụ hưởng Chương trình 135 (CT135).

Năm 2017, tỉnh Hòa Bình đã áp dụng cơ chế quản lý đầu tư đặc thù theo Nghị định 161/NĐ-CP đối với toàn bộ danh mục dự án hỗ trợ đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng (CSHT) CT135. Việc áp dụng thực hiện dự án xây dựng CSHT theo cơ chế đặc thù, giao 70% công trình trên tổng số công trình toàn tỉnh cho cấp xã làm chủ đầu tư, tạo điều kiện cho cộng đồng được tham gia hầu hết quá trình đầu tư, từ việc tham gia lựa chọn công trình, đến tham gia giám sát và thực hiện xây dựng công trình, trực tiếp quản lý vận hành, duy tu bảo dưỡng công trình. Sự tham gia đóng góp của người dân vào xây dựng công trình, ước đạt 10% giá trị kinh phí trung ương giao. Đến nay, 100% công trình đã được bàn giao và đưa vào sử dụng.

Trong quá trình thực hiện CT135, tỉnh Hòa Bình cũng nhận được sự hỗ trợ từ phía Trung tâm Nghiên cứu sáng kiến phát triển cộng đồng (RIC) thực hiện Dự án “Thí điểm vận hành và bảo trì cộng đồng công trình cơ sở hạ tầng tại các xã 135 tỉnh Hòa Bình”. Năm 2017, RIC đã thí điểm áp dụng theo Nghị định 161 tại các xã 135 thuộc 2 huyện của tỉnh Hòa Bình là Kim Bôi và Đà Bắc. Với mục tiêu nâng cao năng lực tự quản cho đồng bào, trong quá trình triển khai, RIC đã hỗ trợ địa phương thành lập các nhóm cộng đồng để triển khai các nội dung: Lựa chọn công trình ưu tiên; tổ chức tập huấn nâng cao năng lực cho thành viên trong nhóm (lập kế hoạch - dự toán công trình, giám sát, quản lý tài chính, quản lý cộng đồng, kỹ năng thúc đẩy và điều hành cuộc họp...); khảo sát lập kế hoạch, dự toán công trình; báo cáo UBND xã tổ chức thẩm định, phê duyệt dự toán và hồ sơ xây dựng công trình; Nhóm cộng đồng tổ chức thi công, theo dõi và giám sát công trình; nghiệm thu, thanh quyết toán và công khai tài chính.

Trong quá trình triển khai dự án, công tác hướng dẫn, kiểm tra, giám sát thường xuyên được quan tâm chú trọng, những vướng mắc phát sinh được kịp thời bàn bạc thống nhất giải quyết, đáp ứng yêu cầu quản lý; việc thực hiện được công khai, dân chủ từ cơ sở, đầu tư đúng mục đích, đối tượng được nhân dân đồng tình ủng hộ trong quá trình thực hiện các dự án.

Với việc thực hiện dự án xây dựng CSHT - Chương trình 135 áp dụng theo Nghị định 161, cùng với sự tham gia hỗ trợ của RIC, đã giúp cộng đồng nâng cao năng lực, tự quản, tự chủ phát triển cộng đồng, giúp cải thiện CSHT bằng chính nội lực ở địa phương, cơ sở.

Toàn cảnh Hội thảo

Chia sẻ, thảo luận về những thuận lợi, khó khăn và bài học kinh nghiệm trong quá trình thí điểm Nghị định 161 trong xây dựng công trình CSHT tại các xã 135, các đại biểu đến từ các xã đã đánh giá cao tính ưu việt của Nghị định 161, cũng như hiệu quả thiết thực từ sự hỗ trợ của RIC trong việc nâng cao năng lực, thúc đẩy sự tham gia, trao quyền cho cộng đồng, bảo trì và duy tu CSHT... Bên cạnh đó, các đại biểu cũng chia sẻ một số khó khăn, vướng mắc liên quan đến việc phê duyệt chủ trương đầu tư và phân bổ chi tiết vốn đầu tư; việc giao cho xã làm chủ đầu tư; cơ chế quản lý đầu tư; công tác phối hợp, kiểm tra, nghiệm thu, giám sát...

Các đại biểu đề xuất, trong thời gian tới cần tiếp tục tăng cường công tác đào tạo, nâng cao năng lực cho cán bộ cơ sở về công tác làm chủ đầu tư, quản lý đầu tư dự án, kiểm tra, giám sát công trình; xem xét bổ sung cán bộ có trình độ chuyên môn thực hiện công tác giám sát xây dựng công trình; tăng cường phối hợp giữa các cơ quan trong chỉ đạo, kiểm tra giám sát và đôn đốc thực hiện dự án trên địa bàn... Phía Ban Dân tộc tỉnh Hòa Bình cũng đề nghị trung ương tiến hành phân bổ vốn sớm hơn cho các dự án hằng năm.

Phát biểu tại Hội thảo, ông Võ Văn Bảy, Vụ trưởng, Chánh Văn phòng điều phối Chương trình 135 đánh giá cao sự chủ động, kịp thời của tỉnh Hòa Bình trong việc triển khai dự án xây dựng CSHT - Chương trình 135 áp dụng theo Nghị định 161 và ghi nhận sự hỗ trợ của RIC tại Hòa Bình. Với những kết quả bước đầu từ việc áp dụng Nghị định 161, mong muốn các mô hình tốt sẽ tạo được sức lan tỏa, nhân rộng ra toàn tỉnh, thu hút thêm nhiều nguồn lực đầu tư; các cơ quan thường trực CT135 cấp tỉnh và các sở, ngành liên quan tiếp tục tạo điều kiện tốt nhất cho các xã, thôn trong thực hiện CT135, đặc biệt là sự hỗ trợ cho những thiếu hụt của cấp huyện, cấp xã, giúp phát huy hiệu quả các nguồn đầu tư.

Ông Võ Văn Bảy nhấn mạnh thêm, trong tháng 6/2018, UBDT sẽ tổ chức Hội nghị chia sẻ kinh nghiệm thực hiện CT135 khu vực phía Bắc, đề nghị tỉnh Hòa Bình cử các đại biểu đến từ cộng đồng tham dự để chia sẻ kinh nghiệm cũng như những kết quả thực hiện dự án xây dựng CSHT - Chương trình 135 áp dụng theo Nghị định 161.

Đoàn công tác thăm công trình thủy lợi do RIC tài trợ tại huyện Kim Bôi, Hòa Bình

* Trước đó, ngày 24/5, Ban Dân tộc tỉnh Hòa Bình và RIC đã tổ chức đoàn công tác đi thực địa một số công trình tại huyện Kim Bôi để góp phần đành giá khách quan, chân thực về hiệu quả một số công trình xây dựng CSHT giao thông, thủy lợi quy mô nhỏ do RIC tài trợ, áp dụng cơ chế đầu tư đặc thù theo Nghị định 161/NĐ-CP.