Nhận lời mời của Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng sẽ dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam thăm chính thức Nhật Bản; dự Hội nghị Cấp cao kỷ niệm 40 năm quan hệ Đối thoại ASEAN-Nhật Bản và Hội nghị Cấp cao Mekong-Nhật Bản lần thứ 5, tại Tokyo, từ ngày 12-15/12.

Thời gian qua, quan hệ đối thoại ASEAN-Nhật Bản có những bước phát triển hết sức tích cực.

Năm 2012, tổng giá trị thương mại giữa ASEAN và Nhật Bản đạt 262 tỷ USD, FDI đạt 208 tỷ USD. Nhật Bản hiện giữ vị trí đối tác thương mại lớn thứ 2 sau Trung Quốc.

Nhật Bản là đối tác hỗ trợ rất lớn cho tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN, thu hẹp khoảng cách phát triển. Về kết nối ASEAN, Nhật Bản đã chọn lọc ra 33 dự án ưu tiên phát triển các hành lang kinh tế ASEAN (hiện Nhật Bản đã tài trợ cho 12 dự án).

Hai bên cũng cam kết tiếp tục đẩy mạnh hợp tác trên nhiều lĩnh vực như bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu, quản lý thiên tai, xây dựng chiến lược phát triển xanh, phát triển năng lượng sạch, giáo dục, khoa học công nghệ, dịch bệnh...

Tại Hội nghị Cấp cao ASEAN-Nhật Bản lần thứ 14 (Bali, tháng 11/2011), ASEAN và Nhật Bản đã thông qua Tuyên bố chung về Tăng cường đối tác chiến lược ASEAN-Nhật Bản vì thịnh vượng chung và Kế hoạch hành động đối tác chiến lược ASEAN-Nhật Bản giai đoạn 2011-2015.

Nhật Bản cũng đã tham gia Hiệp ước Thân thiện và Hợp tác ở Đông Nam Á (TAC) tháng 7/2004 và là bên tham gia tích cực vào Diễn đàn ARF. Trên cơ sở phát triển từ Diễn đàn Biển ASEAN, Nhật Bản đã đề xuất thành lập Diễn đàn Biển (kênh 1,5) và tích cực vận động các nước ASEAN ủng hộ. Tại Hội nghị hẹp các Ngoại trưởng ASEAN (Siem Reap, Campuchia, tháng 1/2012), ASEAN đã nhất trí mở rộng Diễn đàn Biển ASEAN cho bên ngoài tham gia. Diễn đàn Biển ASEAN mở rộng lần đầu tiên được tổ chức vào tháng 10/2012 tại Manila, Philippines.

Tại Hội nghị cấp cao ASEAN-Nhật Bản (Brunei, 9/10/2013), Nhật Bản nhấn mạnh 4 trọng tâm hợp tác với ASEAN về chính trị an ninh, kinh tế thương mại truyền thống, các vấn đề kinh tế xã hội mới nảy sinh và giao lưu nhân dân.

Hội nghị Cấp cao ASEAN-Nhật Bản lần này ngoài việc đánh giá thành quả đạt được của quan hệ hai bên và thảo luận phương hướng thúc đẩy quan hệ đối tác chiến lược ASEAN-Nhật Bản trong thời gian tới, đồng thời tranh thủ sự hỗ trợ và hợp tác của Nhật Bản dành cho ASEAN trong xây dựng cộng đồng, liên kết kinh tế, tăng cường kết nối, phát triển nhân lực, thu hẹp khoảng cách.